rok 1940

(A) Bruno Schulz pisze podanie o przyjęcie do Związków Zawodowych Zachodniej Ukrainy.

(B) Janów. Józefina Szelińska ukrywa listy od Brunona Schulza.

(A) W podaniu tłumaczy, że ze względu na zainteresowania problemami artystycznymi nie brał dotąd czynnego udziału w życiu społecznym, jednak zapewnia, że zawsze stał „po stronie uciskanych mas”1 i jako artysta czuł „solidarność z tymi, którzy swój byt opierali na pracy i twórczości”. Usprawiedliwia się, że nie czuł się zdolny zaangażować się w działania konspiracji i wspomina, że choć twórczość jego nie podejmowała problematyki społecznej, „pragnęła […] służyć wyzwolonym masom jako wypoczynek”. Kończy słowami: „Pragnę też w miarę sił i na terenie mej własnej pracy współdziałać w dziele budowy przyszłości socjalistycznej ludzkości”. (bt)

(B) Szelińska chowa blisko dwieście listów pod krokwią na strychu w rodzinnym domu w Janowie, do którego nigdy już nie powróci. Budynek przetrwał wojenną zawieruchę, przez jakiś czas pełnił funkcję domu dziecka, później jednak został zburzony. 

Szelińska, pytana po latach przez Jerzego Ficowskiego, wspomina: „Były to arcydzieła sztuki epistolarnej, kunsztu, który już dziś wyszedł z mody. Wypowiadał się w nich nie z potrzeby komunikatywności – był na to za mało ludzki – ale z potrzeby artystycznej, traktując je jako zaprawę, pewien marginesowy rodzaj swojej twórczości. Często, nawet przeważnie, pisywał je na brudno. Nawet do mnie”2

Ewentualne podejrzenia względem prawdomówności Szelińskiej w kwestii zaginięcia listów może budzić fakt, że uciekając z Janowa, zabrała ze sobą przedmioty znacznie większe i trudniejsze do transportu, ale i do przechowania – portrety, szkice i rysunki Schulza.

Zobacz też: koniec roku 1932wiosna 1933lato 1933koniec lata 1933grudzień 1933koniec 1935 / początek 1936 roku8 lutego 1936przed 12 stycznia 193722 stycznia 1937[luty] 1937luty/marzec 193711 lipca 1991. (rb)

  • 1
    Podanie Brunona Schulza o przyjęcie do Związków Zawodowych Zachodniej Ukrainy, [w:] Bruno Schulz, Dzieła zebrane, tom 5: Księga listów, zebrał i przygotował do druku Jerzy Ficowski, uzupełnił Stanisław Danecki, Gdańsk 2016, s. 49.
  • 2
    List Józefiny Szelińskiej do Jerzego Ficowskiego z 4 kwietnia 1964 roku.
Karta pocztowa z początku XX wieku
Karta pocztowa z początku XX wieku